علل افت تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی شامل دسته بندی های مختلفی می شود. بسیار مشاهده می شود که دانش آموزان پر تلاش و موفق با ورود به دبیرستان دچار افت تحصیلی و طبیعتا تمایل برای ترک تحصیل می شوند.
ریشه این تغییرات در رفتارها و شرایط کلی محیطی است که دانش آموز در آن اکثر زمان خود را می گذراند. هنگامی که یک دانش آموز در کسب نمرات و نتایج مطلوب همچون گذشته توانا نیست اصطلاح افت تحصیلی در مورد او صدق می کند. به طور کلی خانواده و مدرسه نقش بسیار مهمی در پیشرفت و یا افت تحصیلی در دانش آموزان دارند. عوامل فردی، عوامل محیطی نیز در افت تحصیلی تاثیر مستقیم دارد.
در این مقاله سعی داریم تا عواملی که سبب افت تحصیلی دانش آموزان در مقطع دبیرستان می شود را به شما مخاطبان عزیز معرفی کنیم و علل افت تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی را از دیدگاه روانشناسان و مشاوران تحصیلی به بحث و بررسی بنشینیم. عزیزان درصورت داشتن هرگونه سوال و ابهام با تماس با مشاورین ما می توانند راهکار های مناسب برای بهبود وضعیت تحصیلی را دریافت کنند.
در ادامه با موضوعات زیر با ما همراه باشید:
- تقسیم بندی علل افت تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی
- عوامل موثر در عدم تمایل دانش آموزان به ادامه تحصیل در دبیرستان
- اهمیت نقش والدین در رفع افت تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی
- تکنیک های جلوگیری از افت تحصیلی در دانش آموزان دبیرستانی
- نکات لازم برای بهبود شرایط تحصیلی پس از افت تحصیلی دبیرستانی ها
تقسیم بندی علل افت تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی
همواره ترک تحصیل و افت تحصیلی از موارد آزار دهنده ای هستند که والدین دانش آموزان دبیرستانی را با خود درگیر می کنند. عواقب ترک تحصیل در دبیرستان و دوری از محیط آموزش و تربیت می تواند صدمات جبران ناپذیری به شخصیت و آینده تحصیلی و اخلاقی دانش آموزان وارد کند.
به همین دلیل بررسی علل ایجاد افت تحصیلی و عدم تمایل برای ادامه تحصیل در دانش آموزان دبیرستانی یکی از موضوعات مهمی است که مشاوران تحصیلی به صورت تخصصی نسبت به شناسایی و ارائه راهکار برای جلوگیری و برطرف شدن آن اقدامات لازم را انجام می دهند.
از نظر روانشناسان و مشاوران تحصیلی عوامل محیطی از جمله خانواده و مدرسه نقش بسیار مهمی در شکل گیری انگیزه و تمایل برای پیشرفت و ادامه تحصیل در دانش آموزان دارد.
از جمله تقسیم بندی های رایج برای بررسی علل افت تحصیلی دانش آموزان در مقطع دبیرستان موارد زیر است:
عوامل فردی
در این دسته بندی انواع مشکلاتی که دانش آموز پیرامون کسب علم و توانایی به خاطر سپاری اطلاعات آموزش دیده شده و مشکلات روحی و شخصیتی دارد را می توان قرار داد.
بسیاری از دانش آموزانی که پس از ورود به دبیرستان از تحصیل سرخورده می شوند عمدتا بواسطه وجود مشکلات زمینه ای که از کودکی با آن همراه بوده اند و یا به دلیل ناتوانی در مهارت های کسب آموزش و یادگیری تمایل به ترک تحصیل دارند.
برطرف شدن این مشکلات که نیازمند به شناسایی دقیق و به موقع دارد، ضامن ایجاد رغبت برای کسب علم و دانش و پیشرفت تحصیلی در این دسته از دانش آموزان می شود.
عوامل خانوادگی
محیط خانواده به عنوان مهمترین عامل ایجاد انگیزه و یا سرکوب میل و رغبت دانش آموزان به ادامه تحصیل شناخته می شود. همواره با بررسی شرایط خانوادگی دانش آموزان و جو حاکم بر محیط خانه می توان به دلایل مهمی از عدم تمایل برای ادامه تحصیل در دبیرستانی ها دست یافت.
بروز رفتارهایی مانند تشنج های محیطی و عدم دریافت محبت و توجه کافی از سوی والدین می تواند به تخریب شخصیتی دانش آموز و بی انگیزه شدن او برای پیشرفت و ارتقاء تحصیلی منجر شود.
همچنین وجود مشکلات مالی و عدم توانایی برای تامین هزینه های تحصیلی دانش آموزان موجود در خانواده های بدون بضاعت نیز عامل مهم دیگری برای انصراف از تحصیل در این دانش آموزان است.
عوامل محیط آموزشی
پس از خانواده، محیط آموزشی با عنوان قدرتمند ترین عنصر برای ایجاد انگیزه برای ادامه تحصیل در دانش آموزان مطرح می شود. تحصیل در محیطی به دور از استرس و فشار سبب می شود تا دانش آموز بدون توجه به کمبود ها و نقص هایی که در امر یادگیری دارد، روند طبیعی تحصیل خود را بگذراند.
محیط های آموزشی مشوق و طبیعی از نظر سطح آموزشی سبب ایجاد آرامش و تمایل برای گذراندن پایه های متوالی و رسیدن به موفقیت های تحصیلی در دانش آموزان می شوند.
همچنین برخورداری محیط آموزشی از دبیران و مشاوران تحصیلی که همواره نسبت به وضعیت دانش آموز دارای حساسیت طبیعی و توجه کافی هستند می تواند از بروز بی خبری ها و پسرفت های تحصیلی که در برخی از موارد غیر قابل جبران است جلوگیری کند.
عوامل موثر در عدم تمایل دانش آموزان به ادامه تحصیل در دبیرستان
با مطالعه مطالب قبلی با عوامل موثر در ایجاد تمایل و یا عدم تمایل به ادامه تحصیل دانش آموزان دبیرستانی آشنا شدید. در این قسمت به بررسی تیتر وار این سری از عوامل به صورت جزئی و اختصاصی می پردازیم.
از جمله مهمترین عوامل موثر در عدم تمایل دانش آموزان به ادامه تحصیل در دبیرستان موارد زیر است:
- عدم برخورداری دانش آموز از محبوبیت کافی در میان همسالان
- مورد توجه کافی قرار نگرفتن از سوی عوامل مدرسه و پدر و مادر
- ناتوانی های جسمی و یا ذهنی در برقراری ارتباط و به خاطر سپاری مطالب
- شرایط نامساعد خانوادگی و وجود تنش های شدید میان اعضای خانواده
- حساسیت بی جا و بیش از حد والدین بر روی روند تحصیلی دانش آموز
- مقایسه بیش از حد فرزند با همسالان و دیگر دانش آموزان فامیل از سوی خانواده
- ناتوانی خانواده از تامین نیاز های مالی و ایجاد شرایط مساعد برای تحصیل دانش آموز
- فشار بیش از حد و حساسیت نابجای کادر آموزشی بر روی نتایج کسب شده آموزشی دانش آموز
- توقع بی جا برای پیشرفت و جبران کمبودها و ایجاد حس سرخوردگی و ناتوانی در فرد
- دوستان و اطرافیان غیر مجاز که نقش مهمی در سوق دادن دانش آموز به ترک از تحصیل دارند.
- الگو برداری های اشتباه و رفاه بیش از حد مالی
اهمیت نقش والدین در رفع افت تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی
در مطالب قبلی خانواده را به عنوان مهمترین عامل برای ایجاد انگیزه و یا تخریب انگیزه در دانش آموزان دبیرستانی برای ادامه تحصیل معرفی کردیم. خانواده به عنوان اولین نهاد اجتماعی که هر فرد بیشترین زمان خود را در آن و با اعضای آن می گذراند شناخته می شود.
توجه کافی و برخورداری از دانش رفتاری صحیح با دانش آموزان دبیرستانی از سوی پدر و مادر سبب حفظ موفقیت های تحصیلی و روزافزون شدن انگیزه دانش آموزان به کسب علم و دانش می شود.
از جمله مهمترین اقدامات مثبتی که والدین می توانند در جهت ترغیب فرزندشان به فراگیری علم و ادامه تحصیل داشته باشند موارد زیر است:
- ایجاد محیطی آرام و بدون دغدغه فکری برای دانش آموز از سوی پدر و مادر
- توجه و نظارت منطقی بر نحوه درس خواندن و وضعیت تحصیلی فرزند
- تحسین و تشویق دائمی و عدم بزرگنمایی مشکلات رفتاری و تحصیلی دانش آموزان
- ایجاد رفاه آموزشی برای دانش آموز
- کنترل سلامت روحی و جسمی فرزند
- نظارت غیر مستقیم بر روی دوستان و الگو های رفتاری فرزند
- بهره گیری از معلم و جلسات تقویتی و اضافه برای جبران کاستی های آموزشی
تکنیک های جلوگیری از افت تحصیلی در دانش آموزان دبیرستانی
علاوه بر داشتن محیطی آرام و بدون استرس، بهره مندی از متد نوین آموزشی و استفاده از روش های جدید برای یادگیری مطالب درسی نیز می تواند در رشد و ارتقاء وضعیت تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی مفید و موثر باشد.
دانش آموزانی که از شیوه های بهینه و درست تر تدریس و تحصیلی برخوردارند به نسبت سایر دانش آموزان آمار کمتری از ترغیب به عدم تحصیل دارند.
ایجاد انگیزه و ساده سازی مطالب با استفاده از روش های تدریس بهینه می تواند عامل مهمی در جلوگیری از افت تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی داشته باشد. از جمله دیگر تکنیک های لازم در این زمینه موارد زیر است:
- استفاده از روش پرسش و پاسخ به جای آموزش محوری از سوی معلم
- آموزش عینی و واقعی به جای آموزش از روی کتاب و انحصاری در کلاس
- استفاده از روش های پیشنهادی از سوی دانش آموزان در امر تدریس
- عدم مقایسه دانش آموزان با هم و ایجاد فعالیت های گروهی بیشتر
- تحسین و تشویق به موقع برای ایجاد انگیزه در دانش آموزان
نکات لازم برای بهبود شرایط تحصیلی پس از افت تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی
بکارگیری برخی از پارامترهای اساسی برای جبران افت تحصیلی در دانش آموزان و علاقمند کردن آن ها پس از بی میلی نسبت به تحصیل از جمله اقداماتی است که مشاوران آموزشی و تحصیلی در شرایط افت تحصیلی دانش آموزان انجام می دهند.
از دیگر اقدامات لازم که از سوی کادر مشاوره برای این سری از دانش آموزان سرخورده از تحصیل بکار گرفته می شود موارد زیر است:
- برطرف کردن ترس در دانش آموزان و عادی جلوه دادن شرایط
- کم رنگ کردن شکست ها و ایجاد انگیزه برای جبران آن ها
- مدیریت زمان و ایجاد فضای مساعد و بدون استرس برای دانش آموزان
- برنامه ریزی صحیح درسی مطابق با شرایط دانش آموز با کمترین میزان فشار بر روی آن ها
- معرفی منابع مفید درسی و ارائه روش های بهینه آموزشی
- شناسایی زمینه های افسردگی و مشکلات روحی در دانش آموزان و اقدام برای درمان آن ها
جمع بندی
در این مقاله سعی داشتیم تا شما مخاطبان عزیز را با علل افت تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی آشنا کنیم. همچنین پیرامون تقسیم بندی این عوامل و نحوه برطرف کردن مشکلات موجود که منجر به از دست دادن تمایل برای ادامه تحصیل دانش آموزان می شوند توضیحات کاملی را به شما عزیزان ارائه دادیم.
در صورتی که پیرامون برطرف شدن مشکلات تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی سوال و یا ابهامی دارید می توانید با مشاوران تحصیلی متخصص ما در الو سلام مشاور تماس گرفته و از راهنمایی های مفید کارشناسان بهره مند شوید. الو سلام مشاور پایگاه معتبر و یاری رسان شما برای حل مشکلات تحصیلی است.
سلام این موضوع برای خود من اتفاق افتاده تا قبل از دبیرستان مشکلی از بابت یادگیری مطالب درسی نداشتم و همیشه به راحتی تو امتحانات قبول میشدم و هیچ وقت معدل من زیر ۱۷ نبود وقتی وارد دبیرستان شدم انگار قدرت یادگیری من به یکباره به زیر صفر رسید تا قبلش همچین مشکلی نداشتم به نظر من یک علت این مورد تغییرات هورمونی و به بلوغ رسیدن در پسرها هست که موجب این مشکل میشه ولی بازهم باید متخصصان و پزشکان به این مورد نظر بدن یا حق